Trong Thánh Lễ Truyền Chức Giám Mục hôm nay,
mọi thành phần dân Chúa Giáo phận Hưng Hóa được vinh dự đón tiếp quý Đức Tổng, quý Đức Cha, quý Cha, quý tu sĩ nam nữ và quý khách đến chung chia niềm vui tạ ơn và cầu nguyện cho Giáo phận, cách riêng cho Đức Giám mục Phụ tá Tân cử. Nhân dịp này, trước hết xin được
trình bày vắn tắt về Giáo phận có tên gọi “Hưng Hóa”. Giáo phận Hưng Hóa được thành lập năm
1895 và Tòa Giám mục được đặt tại trung tâm của một tỉnh có tên gọi là
tỉnh Hưng Hóa. Ban đầu, Tỉnh này bao gồm tỉnh Sơn Tây cũ và toàn bộ các tỉnh vùng
Tây Bắc Việt Nam hiện nay. Năm
1891 tỉnh Hưng Hóa mới được thành lập, và năm
1903 được đổi tên thành
tỉnh Phú Thọ; tỉnh Phú Thọ này sau đó có lúc được chia tách, có lúc được sáp nhập; từ năm
1997, khi tỉnh Phú Thọ được tái lập, bao gồm vùng trung du miền núi Bắc Bộ, thì Hưng Hóa chỉ còn là tên gọi của một thị trấn thuộc huyện Tam Nông. Năm
1950, Tòa Giám mục và Nhà thờ Chính tòa tại Hưng Hóa đã bị tàn phá do chiến tranh, nên Tòa Giám mục của Giáo phận được đặt tại Sơn Tây, và Nhà thờ Sơn Lộc đây được chọn làm Nhà thờ Chính tòa từ năm 1995 nhân dịp kỷ niệm 100 năm thành lập Giáo phận; tuy nhiên, Hưng Hóa vẫn là tên gọi của Giáo phận.
Giáo phận Hưng Hóa trải rộng trên địa bàn 10 tỉnh thành, trong đó có tỉnh Sơn Tây cũ (nay thuộc Tp. Hà Nội), Phú Thọ, Yên Bái, Lào Cai, Lai Châu, Điện Biên, Sơn La và một phần các tỉnh Hòa Bình, Tuyên Quang và Hà Giang. Trong 20 năm qua, số giáo dân tăng thêm 80.000 người (từ khoảng 200.000 đến 280.000); số giáo xứ và giáo họ, giáo điểm tăng từ 450 lên 700.
Năm nay, sau 130 năm hình thành Giáo phận Hưng Hóa,
từ tỉnh Phú Thọ, một vùng có lịch sử lâu đời, nổi bật với di tích Đền Hùng, đã xuất thân rất nhiều linh mục, tu sĩ. Tuy nhiên, một Giám mục xuất thân từ tỉnh Phú Thọ thì Đức Cha Phụ tá Phaolô là vị đầu tiên. Chúng ta hiệp ý
tạ ơn Thiên Chúa,
chúc mừng Đức Cha Phụ tá Phaolô và Giáo xứ Phù Lao nằm trên địa bàn huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ, là nguyên quán của Đức Giám mục Tân cử.
Khi được tin Tòa Thánh công bố việc bổ nhiệm một Giám mục, cũng có người đặt câu hỏi:
Tại sao Chúa chọn Cha này mà không chọn Cha khác? Chúng ta có thể tìm thấy câu trả lời trong Kinh Thánh. Chẳng hạn như trong đoạn
Tin Mừng theo Thánh Marcô, chương 3, câu 12:
“Rồi Chúa Giêsu lên núi và gọi đến với Người những kẻ Người muốn”. Tại sao Chúa muốn? Đó là
mầu nhiệm của tình yêu mà lý trí không sao hiểu được. Cụ thể như khi Chúa Giêsu chọn ông
Simon-Phêrô làm đầu Hội Thánh, nhiều tín hữu thời đó cũng thắc mắc: tại sao Chúa không chọn ông Gioan là “người môn đệ được Chúa yêu” mà lại chọn ông Simon-Phêrô là người đã chối Chúa?! Như muốn giải đáp thắc mắc này, Sách
Tin Mừng theo thánh Gioan có vẻ như đã kết thúc ở chương 20, lại thêm chương 21 thuật lại câu chuyện về tình yêu giữa Chúa Giêsu và ông Simon-Phêrô. Chúa hỏi ông Phêrô:
“Anh có yêu mến Thầy không?”. Qua ba lần trả lời
“Thưa có, Thầy biết con yêu mến Thầy”, Simon-Phêrô không chỉ chuộc lỗi chối Thầy ba lần mà còn được Thầy trao sứ mạng chăm sóc đoàn chiên của Thầy.
Rồi đến
Thánh Phaolô, quan thầy của Đức Giám mục Tân cử, đã tự thuật về biến cố ngã ngựa và được gọi làm Tông đồ. Trong thư gửi giáo đoàn Êphêsô, Ngài chia sẻ rằng:
“Tôi là kẻ rốt hết trong toàn thể dân thánh, thế mà Thiên Chúa đã ban cho tôi ân sủng này là loan báo cho các dân ngoại Tin Mừng về sự phong phú khôn lường của Đức Kitô, và soi sáng cho mọi người được thấy đâu là mầu nhiệm Thiên Chúa đã an bài” (x. Ep 3,2-13).
Đứng trước ân sủng cao trọng được chọn gọi làm Giám mục, người kế vị các Tông đồ
có sợ hãi không? Đức Cha Phụ tá Phaolô đã
chọn khẩu hiệu “Chính Thầy đây, đừng sợ”, trích từ Tin Mừng theo
Thánh Marcô chương 6, câu 50. Đoạn Tin Mừng này thuật lại phép lạ hóa bánh ra nhiều khiến các tông đồ rất tự hào, nên Đức Giêsu yêu cầu các môn đệ xuống thuyền qua bờ hồ bên kia trước, trong lúc Người lên núi cầu nguyện. Chiều đến, chiếc thuyền đang ở giữa biển hồ, vất vả chèo chống vì gió ngược. Nên vào khoảng canh tư đêm ấy, Người đi trên mặt biển mà đến với các ông. Nhưng khi các ông thấy Người đi trên mặt biển, lại tưởng là ma, thì hoảng sợ. Lập tức, Người bảo các ông:
“Cứ yên tâm, chính Thầy đây, đừng sợ!”. Theo
Thánh Matthêu (x. Mt 14, 28-32), ông Phêrô xin được đi trên mặt biển đến với Thầy. Đức Giêsu đồng ý. Ông Phêrô từ thuyền bước xuống, đi trên mặt nước đến với Đức Giêsu. Nhưng thấy gió thổi thì ông hoảng sợ, và khi bắt đầu chìm, ông la lên: “Thưa Ngài, xin cứu con với!”. Đức Giêsu liền đưa tay nắm lấy ông và nói: “Người đâu mà kém tin vậy! Sao lại hoài nghi?” Khi thầy trò đã lên thuyền, thì gió yên biển lặng ngay.
Trong thiệp mời dự lễ Truyền Chức Giám mục,
Đức Cha Phụ tá Phaolô chia sẻ về ý nghĩa huy hiệu Giám mục và khẩu hiệu
“Chính Thầy đây, đừng sợ” như là lời trấn an của Chúa dành cho mình trước sứ mạng cao cả được trao phó, nhắc nhớ mình luôn tín thác vào Chúa; đồng thời cũng là lời nhắn gửi của Ngài đến mọi thành phần dân Chúa trong Giáo phận đừng ngại gặp gỡ Ngài.
Trong
gần một tháng qua, chúng ta vui mừng khi nghe tin có Đức Tân Giáo hoàng Lêô XIV. Cung cách tiếp cận của Ngài khiến cho mọi người cảm nhận được sự gần gũi, không e ngại khi gặp gỡ Ngài. Trước và trong Mật nghị bầu Giáo hoàng, các Đức Hồng Y đã cùng với dân Chúa cầu xin ơn Chúa Thánh Thần. Tuy nhiên, chiều tối ngày 8/5, khi nghe Đức Hồng y Trưởng đẳng Phó tế công bố tên của Đức Tân Giáo Hoàng thì nhiều người bất ngờ. Nhưng sau đó, nhiều người bình luận rằng: trong khi có người còn mải hướng về những vị Hồng Y được dự đoán, thì
Đức Lêô XIV xuất hiện như một lựa chọn đến từ Thiên Chúa, không theo tính toán của con người, nhưng theo sự soi sáng của Chúa Thánh Thần. Có bài bình luận cho rằng: Một người khiêm tốn, thầm lặng, lại là người được Thiên Chúa chọn nhờ Chúa Thánh Thần soi sáng cho các Hồng Y tại Mật nghị bầu Giáo hoàng.
Sáng ngày 9/5, khi ngỏ lời với các Hồng Y, ĐTC Lêô XIV đã trích TV 95:
“Hát lên mừng Chúa một bài ca mới vì Người đã thực hiện bao kỳ công”, rồi Ngài nói tiếp
: “Anh em đã gọi tôi vác thập giá, được chúc lành với sứ mạng đó, và tôi tin cậy vào từng người trong anh em sẽ đồng hành với tôi trong hành trình này, cùng nhau loan báo Tin Mừng cứu độ”.
Sáng ngày 10/5, ĐTC chia sẻ thêm:
“Trên hết, tôi biết luôn có thể tin tưởng vào sự trợ giúp, ân sủng và sự quan phòng của Chúa, cùng với sự gần gũi của anh em Hồng y và của rất nhiều anh chị em trên thế giới, những người tin vào Thiên Chúa, yêu mến Giáo hội và nâng đỡ vị Đại diện Chúa Kitô bằng lời cầu nguyện và việc tốt lành”. Chúng ta tiếp tục cầu nguyện cho Đức Thánh Cha là Giám mục Giáo phận Rôma, là vị Mục tử lãnh đạo tinh thần của Giáo hội Công giáo trên toàn thế giới.
Một lát nữa đây, chúng ta sẽ tham dự
nghi thức truyền chức Giám mục. Nghi thức quan trọng nhất là
việc đặt tay kết hợp với lời nguyện chính yếu sau đây:
“Và giờ đây, xin Cha tuôn đổ trên vị tiến chức này, thần lực xuất phát từ nơi Cha, là Thánh Thần thủ lãnh mà Cha đã ban cho Con yêu dấu Cha là Đức Giêsu Kitô và chính Đức Kitô lại ban cho các thánh tông đồ, các vị này đã thiết lập Hội Thánh mỗi nơi như một thánh điện Cha để tôn vinh và ca tụng danh Cha muôn đời.” Lời nguyện truyền chức gợi ý cho chúng ta thấy rằng:
Giám mục vừa là thầy vừa là môn đệ. Ngài là thầy, khi ngài được Chúa Thánh Thần trợ giúp đặc biệt, rao giảng Lời chân lý cho các tín hữu nhân danh Chúa Kitô là đầu và là mục tử. Nhưng Giám mục cũng là môn đệ, khi ngài ý thức rằng Chúa Thánh Thần đã được ban xuống trên mỗi người đã lãnh nhận Bí tích Thánh Tẩy, ngài lắng nghe tiếng của Chúa Kitô nói qua toàn Dân Chúa, vả làm cho tiếng nói ấy không sai lầm trong chân lý đức tin. Vì vậy, Giám mục được mời gọi dẫn đường cho đoàn chiên của mình bằng cách
đi trước họ để chỉ đường dẫn lối cho họ;
đi giữa họ để củng cố họ trong sự hiệp nhất;
đi sau họ để bảo đảm không ai bị bỏ lại phía sau; đặc biệt, Giám mục không bao giờ đánh mất mùi của Dân Chúa để tìm ra những con đường mới.
***
Giờ đây chúng ta tham dự nghi thức Truyền Chức Giám Mục và tiếp tục dâng Thánh Lễ
tạ ơn Thiên Chúa,
cầu nguyện cho nhau, cùng nhau cầu nguyện cho các Đức Giám mục được Chúa chọn để chăm sóc đoàn chiên của Chúa, cách riêng cho Đức Giám mục Phụ tá Phaolô.
Nguyện xin
Chúa Thánh Thần là nguồn linh hứng và sức mạnh thiêng liêng, soi sáng và hướng dẫn Đức Cha Phụ tá trong đời sống và sứ vụ.
Nguyện xin
Đức Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội, Quan Thầy đệ nhất của Giáo phận Hưng Hóa, bầu cử cùng Chúa ban nhiều ơn lành cho mọi thành phần Dân Chúa trong Giáo phận Hưng Hóa, xin Đức Mẹ đồng hành với Đức Cha Chính Đaminh và Đức Cha Phụ tá Phaolô, với các linh mục, tu sĩ và giáo dân trong việc sống đức tin, cậy, mến, và nhiệt tâm thi hành sứ vụ loan báo Tin Mừng.
Nguyện xin
Thánh Phaolô, Quan thầy của Đức Cha Phụ tá, giúp Ngài luôn xác tín như vị Tông đồ dân ngoại đã viết trong thư thứ nhất gửi tín hữu Corintô rằng:
“Tôi có là gì, cũng là nhờ ơn Thiên Chúa, và ơn Người ban cho tôi đã không vô hiệu” (1 Cr 15, 10).
Amen. Alleluia.
