Đấng Hiện Hữu sai tôi đến với anh em.
Bài trích sách Xuất hành.
1 Bấy giờ ông Mô-sê đang chăn chiên cho bố vợ là Gít-rô, tư tế Ma-đi-an. Ông dẫn đàn chiên qua bên kia sa mạc, đến núi của Thiên Chúa, là núi Khô-rếp. 2 Thiên sứ của Đức Chúa hiện ra với ông trong đám lửa từ giữa bụi cây. Ông Mô-sê nhìn thì thấy bụi cây cháy bừng, nhưng bụi cây không bị thiêu rụi. 3 Ông tự bảo: “Mình phải lại xem cảnh tượng kỳ lạ này mới được: vì sao bụi cây lại không cháy rụi ?” 4 Đức Chúa thấy ông lại xem, thì từ giữa bụi cây Thiên Chúa gọi ông: “Mô-sê ! Mô-sê !” Ông thưa: “Dạ, tôi đây !” 5 Người phán: “Chớ lại gần ! Cởi dép ở chân ra, vì nơi ngươi đang đứng là đất thánh.” 6 Người lại phán: “Ta là Thiên Chúa của cha ngươi, Thiên Chúa của Áp-ra-ham, Thiên Chúa của I-xa-ác, Thiên Chúa của Gia-cóp.” Ông Mô-sê che mặt đi, vì sợ nhìn phải Thiên Chúa.
7 Đức Chúa phán: “Ta đã thấy rõ cảnh khổ cực của dân Ta bên Ai-cập, Ta đã nghe tiếng chúng kêu than vì bọn cai hành hạ. Phải, Ta biết các nỗi đau khổ của chúng. 8a Ta xuống giải thoát chúng khỏi tay người Ai-cập, và đưa chúng từ đất ấy lên một miền đất tốt tươi, rộng lớn, miền đất tràn trề sữa và mật.”
13 Ông Mô-sê thưa với Thiên Chúa: “Bây giờ, con đến gặp con cái Ít-ra-en và nói với họ: Thiên Chúa của cha ông anh em sai tôi đến với anh em. Vậy nếu họ hỏi con: Tên Đấng ấy là gì ? Thì con sẽ nói với họ làm sao ?” 14 Thiên Chúa phán với ông Mô-sê: “Ta là Đấng Hiện Hữu.” Người phán: “Ngươi nói với con cái Ít-ra-en thế này: “Đấng Hiện Hữu sai tôi đến với anh em.” 15 Thiên Chúa lại phán với ông Mô-sê: “Ngươi sẽ nói với con cái Ít-ra-en thế này: Đức Chúa, Thiên Chúa của cha ông anh em, Thiên Chúa của Áp-ra-ham, Thiên Chúa của I-xa-ác, Thiên Chúa của Gia-cóp, sai tôi đến với anh em. Đó là danh Ta cho đến muôn thuở, đó là danh hiệu các ngươi sẽ dùng mà kêu cầu Ta từ đời nọ đến đời kia.”
Bài đọc 2: 1 Cr 10,1-6.10-12
Đời sống của dân Ít-ra-en với ông Mô-sê trong sa mạc đã được chép lại để răn dạy chúng ta.
Bài trích thư thứ nhất của thánh Phao-lô tông đồ gửi tín hữu Cô-rin-tô.
1 Thưa anh em, tôi không muốn để anh em chẳng hay biết gì về việc này: là tất cả cha ông chúng ta đều được ở dưới cột mây, tất cả đều vượt qua Biển Đỏ. 2 Tất cả cùng được chịu phép rửa dưới đám mây và trong lòng biển, để theo ông Mô-sê. 3 Tất cả cùng ăn một thức ăn linh thiêng, 4 tất cả cùng uống một thức uống linh thiêng, vì họ cùng uống nước chảy ra từ tảng đá linh thiêng vẫn đi theo họ. Tảng đá ấy chính là Đức Ki-tô. 5 Nhưng phần đông họ không đẹp lòng Thiên Chúa, bằng chứng là họ đã quỵ ngã trong sa mạc.
6 Những sự việc ấy xảy ra để làm bài học, răn dạy chúng ta đừng chiều theo những dục vọng xấu xa như cha ông chúng ta. 10 Anh em đừng lẩm bẩm kêu trách, như một số trong nhóm họ đã lẩm bẩm kêu trách: họ đã chết bởi tay Thần Tru Diệt. 11 Những sự việc này xảy ra cho họ để làm bài học, và đã được chép lại để răn dạy chúng ta, là những người đang sống trong thời sau hết này. 12 Bởi vậy, ai tưởng mình đang đứng vững, thì hãy coi chừng kẻo ngã.
Tin Mừng: Lc 13,1-9
Nếu các ông không chịu sám hối, thì các ông cũng sẽ chết hết y như vậy.
✠Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Lu-ca.
1 Lúc ấy, có mấy người đến kể lại cho Đức Giê-su nghe chuyện những người Ga-li-lê bị tổng trấn Phi-la-tô giết, khiến máu đổ ra hoà lẫn với máu tế vật họ đang dâng. 2 Đức Giê-su đáp lại rằng: “Các ông tưởng mấy người Ga-li-lê này phải chịu số phận đó vì họ tội lỗi hơn mọi người Ga-li-lê khác sao ? 3 Tôi nói cho các ông biết: không phải thế đâu ; nhưng nếu các ông không sám hối, thì các ông cũng sẽ chết hết như vậy. 4 Cũng như mười tám người kia bị tháp Si-lô-ác đổ xuống đè chết, các ông tưởng họ là những người mắc tội nặng hơn tất cả mọi người ở thành Giê-ru-sa-lem sao ? 5 Tôi nói cho các ông biết: không phải thế đâu ; nhưng nếu các ông không chịu sám hối, thì các ông cũng sẽ chết hết y như vậy.”
6 Rồi Đức Giê-su kể dụ ngôn này: “Người kia có một cây vả trồng trong vườn nho mình. Bác ta ra cây tìm trái mà không thấy, 7 nên bảo người làm vườn: ‘Anh coi, đã ba năm nay tôi ra cây vả này tìm trái, mà không thấy. Vậy anh chặt nó đi, để làm gì cho hại đất ?’ 8 Nhưng người làm vườn đáp: ‘Thưa ông, xin cứ để nó lại năm nay nữa. Tôi sẽ vun xới chung quanh, và bón phân cho nó. 9 May ra sang năm nó có trái, nếu không thì ông sẽ chặt nó đi.’”
=============
Suy niệm 1: HẾT LÒNG SÁM HỐI ĂN NĂN
Qua Lời Tổng Nguyện của Chúa Nhật Tuần 3 Mùa Chay Năm C, các nhà phụng vụ muốn chúng ta ý thức rằng: Chúa là Đấng rất từ bi nhân hậu, Chúa đã từng chỉ dạy chúng ta cách chữa lành những vết thương tội lỗi: là ăn chay hãm mình, siêng năng cầu nguyện và chia cơm sẻ áo cho kẻ khó nghèo. Này chúng ta nhận biết mình yếu hèn lầm lỗi, và hết lòng sám hối ăn năn, xin Chúa thương đoái nhìn chúng ta và đưa tay nâng đỡ.
Hết lòng sám hối ăn năn: sống công bình và bác ái, như trong bài đọc một của giờ Kinh Sách, sách Xuất Hành cho thấy: Phải sống công chính, từ những nguồn gốc xa xưa nhất, các điều khoản làm thành luật Giao Ước cho ta thấy: Thiên Chúa quan tâm thế nào, để làm cho Dân Người thành một cộng đoàn anh em, sống tình bác ái chân thật. Tuy các Lề Luật đó đã hàm chứa những giá trị của Tin Mừng, nhưng, lịch sử cho thấy rằng Ítraen đã không luôn sống theo luật đó. Hãy bênh quyền lợi kẻ mồ côi, người hèn mọn, minh oan cho người khốn khổ, kẻ bần cùng. Hãy giải phóng ai hèn mọn, ai nghèo túng, cứu khỏi nanh vuốt bọn ác nhân. Thiên Chúa đã chọn những người nghèo khó trên đời này, để họ trở nên người giàu đức tin và thừa hưởng vương quốc.
Hết lòng sám hối ăn năn: quảng đại tha thứ cho nhau, như trong bài đọc hai của giờ Kinh Sách, thánh Lêô Cả nói: Hãy sẵn sàng tha thứ cho nhau… Thiên Chúa là Cha chúng ta, ta hãy tin tưởng chạy đến với Người, chính Người cho chúng ta được sống. Chúa là Đấng từ bi nhân hậu, Người chậm giận và giàu tình thương. Người quá biết ta được nhồi nắn bằng gì, hẳn Người nhớ: ta chỉ là cát bụi.
Hết lòng sám hối ăn năn: đáp lại tình yêu của Chúa, như trong bài đọc một của Thánh Lễ, trích sách Xuất Hành: Đấng Hiện Hữu sai tôi đến với anh em. Trong bài Đáp Ca, Thánh Vịnh 102, vịnh gia cho thấy: Chúa là Đấng từ bi nhân hậu. Chúa tha cho ngươi muôn ngàn tội lỗi, thương chữa lành các bệnh tật ngươi. Cứu ngươi khỏi chôn vùi đáy huyệt, bao bọc ngươi bằng ân nghĩa với lượng hải hà. Trong bài đọc hai của Thánh Lễ, thánh Phaolô nói: Đời sống của dân Ítraen với ông Môsê trong sa mạc đã được chép lại để răn dạy chúng ta.
Câu Tung Hô Tin Mừng, mà các nhà phụng vụ đã chọn cho ngày lễ hôm nay là: Chúa nói: anh em hãy sám hối, vì Nước Trời đã đến gần. Trong bài Tin Mừng, Đức Giêsu nói: Nếu các ông không chịu sám hối, thì các ông cũng sẽ chết hết y như vậy. Sám hối quay về với Thiên Chúa tình yêu, Đấng từ bi nhân hậu. Chúa dạy ta cũng phải trở nên giống như Chúa: yêu thương và tha thứ, bởi vì, có những người xem ra, là đáng khinh dể, nếu xét theo lẽ khôn ngoan thế gian, nhưng, ta đâu biết rằng: ân huệ Thánh Thần có thể làm cho họ nên quý giá biết chừng nào, như lời Đức Giêsu nói: Đâu phải do họ tội lỗi hơn những người khác, mà bị tổng trấn Philatô giết hay bị tháp Silôác đè chết. Chúng ta hãy sống một đời sống thánh thiện và tốt lành: thánh thiện nhờ từ bỏ những hành vi Chúa cấm, tốt lành nhờ chu toàn các mệnh lệnh Chúa truyền. Tuy nhiên, một cây vả tốt lá, mà không sinh trái, thì có ích gì: Một đời sống luân lý, dù trổi vượt đến đâu đi nữa, thì cũng không thể nói là sẽ mang lại hoa trái, nếu không phát sinh bởi tình yêu. Nếu Thiên Chúa là Tình Yêu, thì đức ái không thể đặt ra cho mình một giới hạn nào, bởi vì, Thiên Chúa không thể tự giam mình trong một ranh giới nào cả. Muốn mừng Lễ Vượt Qua với tâm hồn thánh thiện, thì trước hết, ta phải cố gắng làm sao: để có được lòng bác ái, vì đó là điều cốt yếu của các nhân đức và phủ lấp được muôn vàn tội lỗi. Chúa là Đấng rất từ bi nhân hậu, Chúa dạy ta cách chữa lành những vết thương tội lỗi: là ăn chay, cầu nguyện và bác ái. Ước gì ta nhận biết mình yếu hèn lầm lỗi, và hết lòng sám hối ăn năn, hầu, được Chúa thương đoái nhìn và đưa tay nâng đỡ. Ước gì được như thế!
Emmanuel Nguyễn Thanh Hiền, OSB
=============
Suy niệm 2: Chúa Chờ Ta
Có mấy người hiếu kỳ đến kể lại cho Đức Giêsu nghe chuyện thời sự nổi bật: những người Galilê bị tổng trấn Philatô giết, khiến máu đổ ra hòa lẫn với máu tế vật họ đang dâng. Những tưởng Người đồng quan điểm nghĩ họ bị giết là đúng người đúng tội. Ai dè Người đáp lại: “Các ông tưởng mấy người Galilê này phải chịu số phận đó vì họ tội lỗi hơn mọi người Galilê khác sao? Tôi nói cho các ông biết: không phải thế đâu; nhưng nếu các ông không sám hối, thì các ông cũng sẽ chết hết như vậy. Cũng như mười tám người kia bị tháp Silôác đổ xuống đè chết, các ông tưởng họ là những người mắc tội nặng hơn tất cả mọi người ở thành Giêrusalem sao?” (Lc 13,3-4). Bởi họ hiểu đó là hình phạt nhãn tiền, đáng kiếp cho kẻ tội lỗi, Chúa nào ác vậy? Trong cái nhìn sai lầm của con người biến Vua Tình Yêu thành quan án thật khiếp sợ. Trái lại Đức Giêsu muốn họ hãy nhìn vào chính họ, rờ lại chính mình, để xét mình và sám hối, thay đổi lối sống. Chúa mời gọi mỗi chúng con hôm nay trong mỗi biến cố, không phán xét theo cách nhìn trong hai câu chuyện trên đây mà kết tội cho người gặp nạn, nhưng phải luôn nhìn vào con người thật của mình để mà hoán cải, thay đổi đời sống nên mới trong Chúa.
Để cảnh báo thái độ bình chân như vại của họ, Đức Giêsu cảnh tỉnh họ bằng dụ ngôn cây vả không trái. Bực mình sốt ruột vì đã ba năm cây không chịu sinh trái, ông chủ giục người làm vườn chặt đi kẻo hại đất. Nhưng người làm vườn xin khất lại, gia hạn để có cơ hội chăm bón, hy vọng sang năm nó kết trái và không bị chặt đi. Phúc cho cây vả ấy quá nhỉ? Phải chăng cây vả ấy đích thực là tôi?
Thầy Giêsu ba năm rao giảng mà các ông ấy chưa sám hối? Ngày nay chúng con đọc và nghe Lời Chúa nhiều năm, chúng con đã thay đổi được gì chưa? “Chúa chờ ta, từ bao năm ta vẫn ngủ mê, từ bao năm quên lối đường về, Chúa vẫn chờ ta. Nghe trong tim như có tiếng gọi ta: Con hãy về với Cha đi! đừng chần chừ vì trời tối buông mau…” (thánh ca).
Tại sao Chúa kiên tâm chờ đợi chứ không “chặt đi”? Bởi vì Chúa đến để kêu gọi người tội lỗi, Ngài là Đấng không nỡ bẻ gãy cây lau bị dập, không dập tắt tim đèn còn khói. Nhưng làm sao để nghe được tiếng gọi yêu thương tha thiết ấy? Tôi ơi hãy trở về bên Chúa thật gần, ở bên Ngài, để cảm nhận được tình Ngài luôn yêu thương vỗ về từng phút giây. Trở về bên lòng Chúa, ánh sáng Chúa soi rọi vào ngõ ngách tâm can, sẽ nhận ra tội lụy, yếu đuối, giới hạn và con người thật của chính mình. Càng gần Chúa càng lo xét mình cẩn thận và mọi tội lỗi, những ngáng trở sẽ lộ trơ ra, càng cảm nhận tình yêu Chúa càng hối tiếc quay về cho mau. Trở về với Chúa cõi lòng ta thanh thản, an bình thư thái. Sống gắn bó mật thiết trong tình yêu Chúa sẽ hành động theo Thần Khí, tâm hồn hoan lạc và trổ sinh những hoa trái tốt lành nhờ Thần Khí Chúa.
Én Nhỏ
=============
Suy niệm 3: ĂN NĂN SÁM HỐI TỰ TÂM VÀ TẬN CĂN
Kính thưa cộng đoàn Phụng vụ! Lời Chúa hôm nay được đặt trước chúng ta như một thách thức thay đổi lối suy nghĩ thiển cận, một chiều, thay đổi tư tưởng: khi gặp rủi ro thì đổ lỗi, trách người, còn lúc gặp may mắn, ‘thuận buồm xuôi gió’ thì nhận hết công trạng về mình! Và trên hết, thông điệp nhắn nhủ mỗi chúng ta qua Lời Chúa hôm nay là “nếu các ngươi không ăn năn hối cải thì tất cả các ngươi cũng sẽ bị huỷ diệt như vậy” (Lc 13, 5).
Thoạt tiên, chúng ta có thể có cảm giác sợ hãi khi nghe các bài đọc hôm nay! Nhưng cũng giống như cuộc gặp gỡ giữa Mô-sen với Thiên Chúa qua hình ảnh bụi gai đang cháy, chúng ta cũng được diện kiến với chính Lời Hằng Sống – Ngôi Lời – không những qua việc đọc – cầu nguyện – suy niệm Tin Mừng, mà còn gặp gỡ Người qua mọi biến cố trong đời sống thường nhật nữa. Và dẫu có lắm sự kiện hay sự cố chăng nữa, Thiên Chúa cũng muốn răn dạy, khuyên nhủ, nhắn gửi, kêu mời chúng ta như thư Thánh Phao-lô gửi cho giáo đoàn Cô-rin-tô “những việc đó xảy ra đến cho họ để làm gương, và đã được ghi chép để răn bảo chúng…” (1Cr 10, 11). Vì vậy, chẳng có gì là thiếu hụt hay dư thừa ở đây!
Trong thời Cựu Ước, Thiên Chúa đã dùng Mô-sen, A-a-ron, các Vua, Thẩm phán, và các tiên tri lớn nhỏ để chuyển tải thông điệp và đường lối của Người, nhưng thời kỳ ‘sau hết’, Người đã sai chính Con Một đến truyền thông chương trình yêu thương cho chúng ta. Chính vì vậy, khi chúng ta đọc Lời Chúa, suy niệm Lời Chúa, cầu nguyện, tham dự Thánh lễ và các Bí tích, chúng ta được diện kiến với chính Ngôi Lời, và ước gì những cơ hội này giúp chúng ta nhận ra, chăm chú lắng nghe, thực hành sứ điệp của Thiên Chúa qua cuộc sống gia đình, giáo xứ, xã hội, cộng đoàn, đoàn thể, cá nhân của mỗi người chúng ta. Và đây cũng chính là bước đầu tiên căn bản mở ra cho việc hoán cải, ăn năn!
Thử hỏi, nếu chúng ta không nhận ra mình cần phải ăn năn, sám hối thì chắc gì chúng ta nhìn lại con người của mình? Và khi xét mình thì chúng ta thật sự đọc lại ngày sống của mình hay lại rơi vào vết xe cũ của thói quen: đổ lỗi, đánh giá người khác hơn là việc nhận ra lỗi lầm, thiếu xót của bản thân? Nếu chúng ta có tư tưởng như người Do thái được đề cập trong bài Tin Mừng hôm nay (x. Lc 13, 1-9) thì chúng ta cũng sẽ có xu hướng nghĩ rằng: các nạn nhân bị chết trong thảm hoạ Toà Tháp Đôi 11.9 là những người xấu số, không may mắn, hay là những người tội lỗi hơn chúng ta nên đáng bị trừng phạt? Cũng vậy, hàng trăm ngàn người đã ra đi không trở về trong biến cố thiên tai kép 11.3 là những người kém may mắn, là những người vô thần cứng lòng, không biết đón nhận đức tin nên phải chịu tai hoạ này chăng? Tục ngữ Việt Nam chúng ta có câu: ‘đừng nhìn mặt mà bắt hình dong’, và hơn nữa, việc nhận xét, đánh giá, tìm ra nguyên nhân vì sao cũng chẳng phải là chuyện của chúng ta! Có lẽ khi kết thúc cuộc đời trần gian này đi chăng nữa, chúng ta cũng không thể hiểu vì sao những tai ương, hoạn nạn này lại xảy ra và vô tình cướp đi hàng loạt sinh mệnh vô tội; tuy nhiên, chúng ta nên ghi nhớ một điều: những biến cố này, dấu chỉ thời đại này được diễn ra nhằm răn dạy, giúp chúng ta ý thức hơn về số phận yếu đuối của con người mình. Chính vì thế, việc chúng ta nên và phải làm ngay bây giờ là: ăn năn hối cải liên lỉ hơn là suy đoán rồi đưa ra những hành vi, sự việc có thể ngăn cản chúng ta sám hối, canh tân đời sống đức tin, “nếu các ngươi không ăn năn hối cải, thì tất cả các ngươi cũng sẽ bị huỷ diệt như vậy” (Lc 13, 5).
Hành vi sám hối luôn bắt đầu từ trong sâu thẳm tâm hồn (lương tâm) và quá trình ăn năn hối cải này là việc làm tận căn và liên lỉ. Trước hết, cải hối là một ân sủng; thứ đến, hành động nhận biết mình, thú nhận lỗi lầm, yếu hèn của bản thân cũng là kết quả của việc lãnh nhận ân sủng và sự nỗ lực không ngừng của chúng ta. Việc ăn năn sám hối tự tâm và tận căn giúp chúng ta biết hạ mình, khiêm tốn chứ không khiến chúng ta thu mình lại trong vỏ sò nhỏ của bản thân và cũng chẳng đưa chúng ta đến việc tự trách mình, và cứ nhận lỗi về mình trong mọi lúc. Tắt một lời, việc ăn năn hối cải giải thoát chúng ta, mang lại tự do đích thật cho chúng ta hơn là giam cùm hay biến chúng ta thành nô lệ.
Giờ đây, chúng ta cùng hướng lòng về Chúa và tha thiết nguyện cầu:
Không phải tự nhiên Chúa đến
Mặc lấy xác phàm, chẳng mến lòng con?
Đời con dài ngắn hao mòn
Chúa tỏ tường lắm, sắt son không rời.
Xin cho con biết nghe Lời
“Ăn ăn sám hối rạng khơi tâm hồn”. Amen!
Lm. Xuân Hy Vọng
=============
Suy niệm 4: CHỚ QUÊN ĐIỀU CHÍNH YẾU!
Chúng ta thường đánh đồng những chuyện không may mắn, rủi ro, bệnh tật, sự bất hạnh với thân phận đáng phải nhận của kẻ bất nhân và người tội lỗi. Nhiều lúc, mọi sự tốt lành, thành công, may mắn, chúng ta lại nhận hết công trạng về mình!
Thái độ, tư tưởng trên chẳng khác nào lối suy nghĩ của dân chúng thời Đức Giê-su mà Thánh Sử Lu-ca tường thuật trong đoạn Tin Mừng hôm nay: “Các ngươi tưởng rằng mấy người xứ Ga-li-lê-a bị ngược đã như vậy là những người tội lỗi hơn tất cả những người khác ở xứ Ga-li-lê-a ư?…các ngươi tưởng mười tám người bị tháp Si-lô-ê đổ xuống đè chết, tội lỗi hơn những người khác ở Giê-ru-sa-lem ư?” (x. Lc 13, 2. 4)
Đứng trước xu hướng nghĩ suy này, Đức Giê-su không ngần ngại vạch rõ vấn đề chính yếu cho họ, cũng như cho chúng ta: “Ta bảo các ngươi: không phải thế. Nhưng nếu các ngươi không ăn năn hối cải, thì tất cả các ngươi cũng sẽ bị huỷ diệt như vậy” (Lc 13, 3. 5). Cũng thế, dân gian thường có câu: “Đừng nhìn mặt mà bắt hình dong”! Chưa đọc nội dung cuốn sách, mà đã phán nó hay hoặc dở!
Chuyện kể rằng: một hôm trời bỗng mưa to, thằng Tí mặc áo mưa lôi thôi lếch thếch, chạy vội ra sân trước nhà, leo lên chiếc xe đạp để đi học cho kịp, vì đã bị trễ giờ vào lớp. Vì bất cẩn, chưa xỏ hết chân vào giày, hớt ha hớt hãi chạy ra sân ướt liền bị chợt chân, suýt ngã đập đầu xuống đất. Hú hồn hú vía, Tí chấp tay nhẩm trong miệng: “Lạy Chúa, may quá, con chưa ‘đi đời’!” Thế là bình an vô sự, Tí tiếp tục lên xe đạp đến trường. Vừa bước vào lớp, Tèo (hàng xóm với Tí) cũng chạy vội, vô tình chợt té! Thấy vậy, Tí lẩm bẩm trong miêng: “Đáng đời, ai bảo không tốt với tớ làm chi!”
Hai sự cố này do bất cẩn mà ra, nhưng phản ứng của Tí lại trái ngược. Và thiết nghĩ, chúng ta lắm lúc rơi vào tình huống này nhiều lần trong ngày. Thay vì, chúng ta nhìn lại bản thân và tìm ra nguyên nhân tại sao, thì chúng ta vội vàng đánh đồng tai ương, tai nạn, mọi điều rủi ro…phải đến với những người mình chẳng ưa hoặc không thích, hay vì họ là những con người tội lỗi hơn ta, xứng đáng với điều không may đó! Quả thật, Thiên Chúa chúng ta chẳng nhỏ nhen như vậy đâu! Ngài luôn luôn ban cho chúng ta cơ hội ăn năn sám hối trở về. Ngài hằng tuôn đổ ơn thiêng đủ đầy, hầu giúp chúng ta trở nên hoàn thiện. Ngài mãi để ý, quan tâm, chăm nom chúng ta theo cách thức trìu mến của Ngài, như thể ông chủ vườn đồng ý chờ để người làm công cải tạo đất, chăm bón cho cây vả trong vườn nho: “…xin để cho nó một năm nữa, tôi sẽ đào đất chung quanh và bón phân; may ra nó có quả chăng, bằng không năm tới ông sẽ chặt nó đi” (x. Lc 13, 8-9).
Tương tự, Thánh Phao-lô trong thư gửi giáo đoàn Cô-rin-tô, ngài khẳng định: “Bao nhiêu sự kiện đó nêu gương cho chúng ta, để chúng ta đừng chiều theo những dục vọng xấu xa…Những việc đó đã xảy đến cho họ để làm gương, và đã được ghi chép để răn bảo chúng ta là những người đang sống trong thời đại cuối cùng” (1Cr 10, 6. 11). Vì vậy, mọi biến cố xảy ra quanh chúng ta đều có lí do và mục đích của nó cả! Thay vì chúng ta oán trách, than phiền những điều chẳng may đến với mình, thì chúng ta nên suy xét, nghiệm ra nguyên nhân, và nhất là làm tròn bổn phận trong tinh thần hân hoan, vui tươi, biết nhận ra sai lầm, lỗi tội của bản thân, cũng như hoán cải tận căn. Vì chưng, “Thiên Chúa của Tổ phụ ngươi, Thiên Chúa của Ab-ra-ham, Thiên Chúa của I-sa-ác, Thiên Chúa của Gia-cóp…là Đấng Tự Hữu” (Xh 3, 6. 14) thấu tỏ tâm can, hiểu rõ tâm tư, thấy rõ tâm tính, hành vi của con người chúng ta. Tuy nhiên, Ngài chẳng bao giờ trói buộc, nhưng giải thoát chúng ta. Ngài chẳng bao giờ giận lâu, giữ trong lòng oán hận, nhưng hằng từ bi và thương xót. Ngài chẳng cắt đứt mọi cơ hội trở về, nhưng luôn mở toan cánh cửa, dang rộng đôi tay chờ trông chúng ta quay về với Ngài.
Lời nguyện:
Lạy Chúa, nhiều phen con ngã sa
Rơi vào chốn mịt mờ, chông chênh
Thuyền đời con mãi trôi lênh đênh
Sóng thét gào, thác ghềnh bủa vây.
Chẳng rời xa con thơ tháng ngày
Hằng cạnh bên đong đầy tình mến
Soi trí lòng, thoát khỏi đam mê
Về với Ngài, lê thê dừng chân. Amen!
Lm. Xuân Hy Vọng
=============
Suy niệm 5: Mùa hoán cải
Mùa Chay, mùa tập luyện chiến đấu thiêng liêng, mùa biến đổi và cũng là mùa hoán cải. Chúng ta đã đi vào giữa Mùa Chay. Phụng vụ hối thúc chúng ta phải làm công việc quan trọng nhất trong mùa này, là thống hối ăn năn tội lỗi và trở về với Chúa. Tin Mừng và bài Thánh Thư chú trọng đến đề tài "hoán cải" với lời kêu gọi cảnh tỉnh. Lời cầu nguyện của các Giáo phụ dạy chúng ta thưa: "Lạy Chúa, xin thương con, vì con là kẻ có tội !"
Sau hai tuần sám hối, ý thức mình là kẻ tội lỗi, chúng ta lấy những lời trên làm của mình, và can đảm cùng với Chúa Giêsu bước vào trong sa mạc của Mùa Chay Thánh, "hướng cặp mắt" lên Chúa là Đấng giầu lòng thương xót, và thưa: "Mắt tôi hướng nhìn Chúa không biết mỏi, vì chính Người sẽ gỡ chân tôi khỏi dò lưới. Lạy Chúa, xin đoái nhìn và xót thương con, vì thân này bơ vơ cùng khổ" (Ca nhập lễ), Chúa sẽ cứu giúp chúng ta.
Tin vào lòng Chúa thương xót không phải là dễ, vì khi có biết bao chuyện buồn đẫm lệ trước mắt chúng ta: các thảm kịch về thiên tai như bão tố, lũ lụt, bao nhiêu người mất tích và chết. Những vụ tai nạn hàng không, khủng bố giết người giã man hơn … Chúng ta vẫn hát với niềm tin rằng: "Chúa nhân từ và thương xót". Có người hỏi, lòng nhân từ và tình thương xót của Chúa ở đâu, khi trái tim con người bị tan nát bởi những cái chết đau thương của người thân, của anh em đồng loại... thật khó để chúng ta xác tín rằng Thiên Chúa yêu thương và muốn điều tốt cho nhân loại.
Vấn nạn giả thiết rằng, sự bất hạnh xảy đến với con người là đáng. Vì vậy, khi chúng ta chứng kiến những người bị bệnh nan y hoặc chết đột ngột, người đời hỏi :"Họ đã làm gì sai chăng? " Hay có sự trừng phạt tức khắc mà họ phải hứng chịu? Đây không phải là điều Chúa Giêsu nói trong Tin Mừng.
Vậy, làm thế nào để có thể chấp nhận và sống sự khác biệt giữa lòng thương xót của Thiên Chúa và sự bất hạnh của con người? Chúng ta còn nhớ việc Thiên Chúa giải thoát dân Ngài ra khỏi Ai Cập và cho họ đi qua Biển Đỏ ráo chân không? Liệu còn nhớ Thiên Chúa dẫn dắt dân Ngài qua sa mạc, nuôi dân bằng bánh bởi trời, và uống nước từ tảng đá vọt lên để dân đi đến tận Đất Hứa không? Chỉ cần nhớ lại những hành động Thiên Chúa trợ giúp con người, Như thư I Côrintô, Thánh Phaolô tiên báo trước đời sống Kitô hữu, những người đã được rửa tội trong Chúa Kitô là Đá tảng tuôn trào mạch nước sự sống và nuôi dưỡng bằng bánh bởi trời. Nhưng làm thế nào để chúng ta tin vào lòng trung thành của Thiên Chúa và giúp chúng ta tin vào tình yêu Chúa khi bất hạnh tấn công con người?
Thánh Luca kể lại cho chúng ta bình luận của Chúa Giêsu về hai biến cố thời sự lúc đó. Biến cố thứ nhất là cuộc nổi loạn của vài người Galilê bị quan Philatô đàn áp giết chết; biến cố thứ hai là ngọn tháp tại Giêrusalem bị sụp đổ làm cho 18 người thiệt mạng; hai biến cố bi thảm này khác nhau, một do con người tạo ra, và một do tai nạn. Người đương thời Chúa Giêsu thường có tâm thức nghĩ rằng, tai nạn đã đổ xuống trên các nạn nhân, bởi vì họ đã phạm lỗi trầm trọng. Trái lại, Chúa Giêsu nói: "Các người cho rằng những nạn nhân người Galilêa kia là những kẻ tội lỗi hơn tất cả mọi người Galilêa ư?... Hoặc 18 nạn nhân kia là những kẻ lỗi phạm hơn tất cả mọi người dân Giêrusalem chăng?" (Lc13,2.4). Thay vì kết luận đơn giản coi sự dữ như là hình phạt của Thiên Chúa, Chúa Giêsu hồi phục lại hình ảnh chân thực của Thiên Chúa là Ðấng tốt lành, không muốn sự dữ; Người còn yêu cầu đừng coi những tai hoạ đó như là kết quả trực tiếp của tội lỗi cá nhân. Người nói: "Các ông tưởng rằng những người Galilê ấy là những kẻ tội lỗi nhất ở xứ Galilê cho nên mới đáng hình phạt như vậy ư?" Và Chúa Giêsu kết luận cho cả hai trường hợp như sau: "Không phải thế. Tôi nói cho các người biết, nếu các người không ăn năn hối cải, các người cũng sẽ phải chết như vậy" (Lc 13,3.5). Chúa Giêsu muốn dẫn những kẻ lắng nghe Người đến kết luận về sự cần thiết phải ăn năn trở lại.
Khi cái chết tấn công chúng ta, đức tin không cho chúng ta những lời giải thích hoặc an ủi chúng ta yên tâm, nhưng đức tin hỏi chúng ta: chúng ta đã làm gì trong cuộc đời khi đang phải đối diện với cái chết vây quanh ta, bất hạnh và đau khổ tấn công và chạm đến ta?
Để làm rõ lời kêu gọi hoán cải, Chúa Giêsu dùng dụ ngôn cây vả. Đã ba năm nay, cây không sinh quả. Như chúng ta, những người đã được hưởng lợi quá lâu từ ân sủng của Thiên Chúa mà không đáp trả cách hào phóng. Chủ vườn nói với chúng ta rằng, điều này đã quá đủ. Và bây giờ người làm vườn chưa ưng nhận sự phán xét của Thầy nên trả lời: "Thưa ông, xin để cho nó một năm nay nữa, tôi sẽ đào đất chung quanh và bón phân; may ra nó có quả chăng, bằng không năm tới ông sẽ chặt nó đi" (Lc 13, 9), đúng là năm án treo, một năm hồng ân. Trong hội đường Nazareth, chính Chúa Giêsu với sứ mạng được ủy thác đến công bố năm hồng ân. Năm chúng ta đang sống đây là Năm Thánh Lệ Thường 2025, một năm chúng ta được Chúa thi ân giáng phúc.
Sự chết không tấn công một cách mù quáng, nhưng là lời mời gọi chúng ta hoán cải đời sống. Đó là lý do tại sao phụng vụ cung cấp cho chúng ta bài suy niệm này ở trung tâm của Mùa Chay, khi chúng ta tiếp tục cuộc hành trình 40 để hướng tới việc cử hành lễ Vượt Qua, và mời chúng ta đi tiếp để Chúa nhật tới canh tân phép rửa của chúng ta, nguồn nước hằng sống trào dâng từ trái tim của Chúa Giêsu.
Vâng, lạy Chúa, khi con nhìn thấy những gì xảy ra trên thế giới, các tai nạn gây đau đớn cho nhân loại và đau khổ đến anh em của con, con nghe thấy giọng nói của Chúa nói với con: "Hãy sám hối ngay ngày hôm nay. Tận dụng Năm Thánh này, Năm Hồng Ân, năm Ta chăm sóc con để con có thể sinh trái". Amen.
Lm. An-tôn Nguyễn Văn Độ
=============
Suy niệm 6: CHẾT CHẬM
“Thưa ông, xin cứ để nó lại năm nay nữa. Tôi sẽ vun xới chung quanh và bón phân cho nó. May ra sang năm nó có trái, nếu không thì ông sẽ chặt nó đi!”.
Người La Mã, đôi khi, xích tù nhân cạnh một xác chết cho đến khi mùi thối của tử thi hủy hoại họ. “Người sống và kẻ chết ‘tay trong tay’ cho đến nghẹt thở vì tử khí; họ kéo dài cuộc sống thê lương cho đến chết! Không có Chúa Kitô, chúng ta bị cùm vào tội lỗi như người tù bị cùm vào xác chết! Chỉ ăn năn sám hối thực lòng mới giải thoát chúng ta, vì cuộc sống bấy giờ, không chỉ là một sự tồn tại vô sinh nhưng còn là một cái ‘chết chậm!’.
Kính thưa Anh Chị em,
Lời Chúa Chúa Nhật hôm nay tiết lộ, Thiên Chúa không những không chấp nhận cái chết, mà Ngài càng không chấp nhận một sự tồn tại vô sinh - ‘chết chậm’ - nơi con cái Ngài!
Thiên Chúa không chấp nhận kiếp nô lệ đọa đày của Israel trên đất Ai Cập, Ngài sai Môsê đi giải thoát dân - bài đọc một. Với bài Tin Mừng, hình ảnh cây vả không sinh trái mang ý nghĩa tương tự, nó biểu tượng cho linh hồn mỗi người! Cũng có thể nó đang nô lệ - vô sinh - không có khả năng cho đi, không có khả năng làm điều lành! Và Chủ vườn quyết định chặt nó. May thay, người làm vườn - Chúa Giêsu - can thiệp, xin Chủ cho thêm một năm nữa. Và tất cả những gì Ngài làm bộc lộ cách hiển nhiên lòng thương xót của Thiên Chúa - “Đấng từ bi nhân hậu” - Thánh Vịnh đáp ca, cũng là Đấng không chấp nhận một cái ‘chết chậm’ ở con cái Ngài. Đấng luôn cho con người một cơ hội thứ hai, để mỗi người có đủ thời gian hoán cải.
Thông điệp thật rõ ràng, tất cả chúng ta cần thay đổi! Sự kiên nhẫn và lòng thương xót Chúa đồng hành với chúng ta, bất chấp sự cằn cỗi đang có ở đó. Hãy nhớ, Chúa Giêsu luôn làm tất cả những gì có thể để chúng ta hướng thiện. Việc xin hoãn lại của người làm vườn với kỳ vọng cây vả sẽ sinh trái, cho thấy tính cấp thiết của việc biến đổi! Hãy lưu ý, cây vả được trồng giữa vườn; nghĩa là được ưu tiên! Đó chính là linh hồn bạn và tôi. Đất chúng ta được trồng là ‘đất xót thương’ - ‘đất giàu nhất’ - để có thể sản sinh những hoa trái vốn được kỳ vọng. Mùa Chay, mùa sám hối, mùa cải tà quy chánh; đừng để mình ‘chết chậm’, tồn tại mà vô sinh!
Anh Chị em,
“May ra sang năm nó có trái, nếu không thì ông sẽ chặt nó đi!”. “Thời gian và khả năng hoán cải không phải là vô hạn; do đó, cần phải nắm bắt ngay lập tức; nếu không, khả năng đó có thể mất mãi mãi. Lời Chúa mời gọi chúng ta tự hỏi, tôi phải làm gì để hoán cải, để đến gần Chúa hơn, để “cắt bỏ” những điều không tốt?” - Phanxicô. Chúa Giêsu nhẫn nại biết bao với hy vọng chúng ta sẽ sớm sinh trái. Mỗi ngày, Ngài “cắt tỉa” chúng ta bằng Lời, “bón” chúng ta bằng Thịt Máu Thánh, “sưởi” chúng ta bằng lửa Thánh Thần, và “tưới” chúng ta bằng ân sủng. Cứ thế, Ngài chờ đợi và tiếp tục chăm bón; bởi lẽ, Ngài không chấp nhận một cuộc sống mà như đã chết nơi linh hồn mỗi người. Vậy còn chần chờ gì nữa, bạn và tôi hãy nắm bắt cơ hội - hôm nay - trở về với Chúa khi còn kịp!
Chúng ta có thể cầu nguyện,
“Lạy Chúa, giúp con chặt đứt mọi xích xiềng chết chóc thối tha, thật lòng sám hối, cắm rễ sâu vào ‘đất xót thương’ của Chúa để sinh trái, hầu Chúa không còn mỏi mắt!”, Amen.
Lm. Minh Anh, Tgp. Huế
=============
Suy niệm 7: SÁM HỐI
Cùng một biến cố, nhưng người ta lại có những cái nhìn khác nhau. Mỗi cái nhìn nói lên quan niệm và thực chất của tâm hồn mình. Người ta không thể nhìn cao hơn nếu tâm hồn còn quá thấp; không thể nhìn rộng hơn nếu tâm hồn còn quá hẹp; không thể nhìn ra sự thật khi tâm hồn còn gian dối; không thể nhìn ra Chúa nếu tâm hồn vắng bóng Ngài. Mọi cái nhìn đều phản ánh tình trạng nội tâm, nhưng điều ngặt nghèo là đứng trước mọi biến cố, người ta hay phóng chiếu tình trạng tiêu cực của tâm hồn mình lên người khác, khiến cho cuộc sống thêm oan khiên.
Cũng vậy, hôm nay Chúa Giêsu nói đến cái nhìn rất sai lạc của người Do Thái, khi họ giữ một cái quan niệm cứng nhắc về “ác giả ác báo”. Khi Philatô ra lệnh xử tử một số người nổi loạn, thì người Do Thái cho rằng những người đó đáng chết vì họ là những người tội lỗi. Khi tháp Silôe đổ xuống làm một số người chết, thì họ cũng nói đó là những người xấu xa đáng bị Chúa trừng phạt. Sự thật có phải vậy không? Đức Giêsu trả lời ngay:“Không phải thế, nhưng nếu các ông không sám hối, thì các ông cũng sẽ chết hết như vậy”. Câu trả lời mạnh bạo cho ta ý thức đừng suy đoán về người khác một cách hàm hồ, mà hãy coi những tai nạn đó là tiếng nhắc nhở ta xét lại lương tâm của mình để sám hối.
Điều khiến ta khó xét lại bản thân là vì thấy mình nằm trong tình trạng an toàn, không bị gì hết. Đã an toàn nên có cảm tưởng mình không có tội, vì thấy mình không có tội nên chẳng cần sám hối. Thật ra, tình trạng an toàn đó nhiều khi là do sự chủ quan và ảo tưởng của mình. Cũng giống như dụ ngôn nói về cây vả sống trong tình trạng an toàn. Nó không cho trái độc, không làm hại cây cối xung quanh, không phá cảnh quang. Nhưng nó có tội là đã làm hại đất, sử dụng đất mầu mỡ mà không sinh trái. Tình trạng an toàn của ta coi chừng cũng giống như cây vả, lá cành sum suê nhưng lại không sinh trái.
Tự hào vì mình không làm điều gì xấu, nhưng đã không làm điều tốt, những điều có thể làm và phải làm mà đã không làm. Không tích cực làm điều tốt lành thì rõ ràng là tiếp sức cho sự dữ tung hoành. Quả thực,“Thế giới phải chìm đắm trong đau khổ không phải vì tội ác của những kẻ xấu, mà vì sự im lặng của những người tốt.” (Napoléon). Một Kitô hữu chỉ lo sống an phận hoặc chỉ lo bao bọc cho bản thân mình là một phản chứng. Sống không phải là lo tránh tội, mà là lo thể hiện tình yêu. Chính tình yêu không cho phép chúng ta sống cằn cỗi, khô khan, biến mình trở thành kẻ vô ích giữa cuộc đời. Thế giới cần những Kitô hữu dám dấn thân để sống cho tha nhân. Chúng ta được kêu gọi góp phần để xây dựng Nước Chúa ngay trong cuộc đời này, nên phải sinh hoa kết quả như Chúa mong đợi, vì Đức Kitô đến là để mọi người được sống và sống dồi dào, là sự sống của chính Chúa.
Sám hối, hoán cải, còn là biết đón nhận những săn sóc tế nhị của Chúa, là đừng lãng phí bao ơn lành Chúa ban. Sám hối không chỉ là nhận ra những lầm lỗi và thiếu sót của mình nhưng còn để thấy những cằn cỗi, khô khan, thờ ơ nguội lạnh, và vô tình của mình đối với những người xung quanh. Đang khi bao nhiêu người khác luôn phải cực nhọc lo việc chung, còn mình thì cứ sống ung dung hưởng thụ. Sống như thế sẽ làm thui chột mọi khả năng và trở nên gánh nặng cho người khác.
Dụ ngôn cây vả cho chúng ta thấy khuôn mặt của Thiên Chúa là chủ vườn, Đấng kiên nhẫn trước tình trạng khô cằn của cây đời chúng ta. Quyết định chặt cây chỉ đến sau nhiều lần hụt hẫng, sau khi đã làm đủ cách để lay động trái tim ta. Đức Giêsu, người làm vườn cũng kiên nhẫn không kém: “xin ông để lại một năm nữa”. Ngài tiếp tục nuôi hy vọng dù rất mong manh, là để “vun xới bón phân, may ra sang năm có trái”. Nhưng rồi ta đừng quên lời cuối cùng: “Nếu không ông chủ cứ chặt nó đi”. Chúa kiên nhẫn, hy vọng, chăm bón, chờ đợi, nhưng đòi ta phải sớm hoán cải. Sự hoán cải đưa ta vào một cảnh giới mới.
Lịch sử đầy dẫy những thí dụ về những người nhờ được người khác kiên nhẫn cho thêm cơ hội nên về sau trở thành những vĩ nhân. Có nhiều người phát triển rất chậm và muộn màng, nhưng lại là những nhân tài. Những người như thế cần có ai đó tin tưởng họ, kiên nhẫn chờ đợi họ và tạo cơ hội cho họ. Nếu không, thì kho tàng tài năng của họ sẽ bị vùi dập và mai một đi. Chúa đã tạo thêm cho ta thêm cơ hội, thì ta cũng hãy tạo thêm cơ hội cho người khác. Cuộc sống ý nghĩa biết bao khi biết sống cho mình mà lại vừa lo sống cho người khác. Cuộc sống ta cao đẹp khi làm cho người khác cùng lên cao với mình.
Cầu nguyện
Lạy Chúa Giêsu!
Sám hối thật là điều không dễ dàng,
khi tính cách của con chưa khiêm tốn,
khi thấy mình vẫn được sống an toàn,
chẳng có gì phải sợ sệt lo toan.
Con thấy bao người gặp cảnh tai ương,
con cho là hậu quả của tình trường,
phần con vẫn được luôn sung sướng,
nên nghĩ mình tội lỗi chẳng hề vương.
Đúng là con chủ quan và ảo tưởng,
vì đã không suy xét lại cho tường,
cũng giống như cây vả ở trong vườn,
cành lá thật xanh tươi nhưng không trái,
và như vậy chỉ làm hại đất đai,
phải chặt đi chứ để lại làm gì.
Con cũng nghĩ mình không làm gì tội,
nên chẳng cần phải sám hối ăn năn,
nhưng tội đâu chỉ là làm điều xấu,
mà còn là điều tốt đã không làm,
nên tiếp tay cho sự dữ lan tràn,
khiến bao người phải chịu kiếp lầm than.
Sống đâu phải chỉ là lo tránh tội,
mà phải lo thể hiện được tình yêu,
thiếu tình yêu nên khô cằn suy yếu,
đó là điều mà Chúa phải buồn nhiều,
xin cho con hằng ngày biết hoán cải,
để luôn làm tươi mới lại đời mình. Amen.
Lm. Thái Nguyên
